Harvard’dan Çığır Açan Buluş: Lityum Alzheimer’a Karşı Kalkan Olabilir
Harvard Tıp Fakültesi araştırmacıları, beynin doğal lityum seviyelerindeki düşüşün Alzheimer hastalığının erken evresinde ortaya çıkan ilk biyokimyasal işaretlerden biri olabileceğini keşfetti. On yıl süren araştırmada, lityumun beyin yaşlanmasını yavaşlattığı ve hafızayı koruduğu görüldü.
BEYİNDE LİTYUMUN GİZLİ ROLÜAraştırmayı yürüten Bruce Yankner ve Liviu Aron, lityumun bugüne kadar çoğunlukla bipolar bozukluk ve mani gibi ruhsal hastalıkların tedavisinde kullanıldığını hatırlattı. Ancak yeni bulgular, doğal lityumun düşük düzeylerde bile beynin yaşlanmaya karşı korunmasında kritik işlev gördüğünü gösteriyor.
Bilim insanları, hafif bilişsel bozukluk yaşayan kişilerde beyin lityum seviyesinin ciddi oranda azaldığını belirledi. Bu durum, Alzheimer’ın klinik belirtileri ortaya çıkmadan yıllar önce gelişiyor ve hastalığın en erken biyokimyasal işaretlerinden biri olarak değerlendiriliyor.
Araştırmaya göre, bazı kişilerde Alzheimer’a özgü beyin anormallikleri görülse de hastalık gelişmiyor; bunun sebebi yüksek doğal lityum seviyeleri olabilir. Fare deneylerinde de lityum eksikliği amiloid plaklarının birikmesine, iltihaplanmaya ve hafıza kaybına yol açtı.
YENİ TEDAVİ HEDEFİ: LİTYUM OROTATAraştırmacılar, lityum orotat adı verilen yeni bir bileşiğin amiloid plakları tarafından “yakalanmadığını” ve farelerde hafızayı geri kazandırdığını keşfetti. Deneylerde, bu bileşiğin Alzheimer’a benzer patolojiyi tersine çevirdiği, beyin hücrelerini koruduğu ve hafıza fonksiyonlarını onardığı görüldü. Kullanılan doz, klasik psikiyatrik tedavilerdeki dozun binde biri kadar olup toksik etki göstermedi.