ABD ile Rusya arasında Ukrayna savaşı üzerine yapılması planlanan üst düzey görüşme iptal edildi. ABD Başkanı Donald Trump ile Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in Macaristan’ın başkenti Budapeşte’de bir araya gelmesi bekleniyordu. Ancak, ABD’nin bu görüşmeden son anda çekildiği iddia edildi. 

Diplomatik kaynaklara göre, iptal kararı Rusya Dışişleri Bakanlığı’nın Washington’a gönderdiği “sert içerikli Ukrayna notası” sonrasında geldi. 

Konuya yakın kaynaklar, kararın iki ülke dışişleri bakanları arasındaki gergin telefon görüşmesinin hemen ardından alındığını belirtti. 

Ay başında Trump ve Putin, Ukrayna’daki savaşı sona erdirme olasılığını görüşmek üzere Budapeşte’de buluşma konusunda prensip anlaşmasına varmıştı. Ancak, birkaç gün sonra Moskova’nın “savaşın kökenindeki sorunların çözümü” başlığı altında sert talepler içeren bir belgeyi Washington’a iletmesi süreci çıkmaza soktu. 

Financial Times’ın haberine göre, Rusya’nın talepleri arasında Ukrayna’nın toprak tavizleri vermesi, ordusunun büyük ölçüde küçülmesi ve NATO’ya hiçbir zaman katılmama garantisi yer alıyordu. 

ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio’nun, Rus mevkidaşı Sergey Lavrov ile yaptığı gergin görüşme sonrası Trump’a “Moskova’nın müzakere niyeti göstermediği” yönünde bilgi verdiği öğrenildi. Bir diplomatik kaynağa göre, “Trump Rusya’nın tutumundan etkilenmedi.” 

Zirvenin iptali, Trump’ın son haftalarda Putin’e yönelik olumlu mesajlar verdiği bir dönemin ardından geldi. Bu durum, Washington’da dikkat çekici bir politika değişikliği olarak yorumlandı. 

Trump, kısa süre önce Ukrayna’ya uzun menzilli Tomahawk füzeleri gönderme planını iptal etmişti. Ancak, Moskova’nın tavrı değişmedikçe yeni görüşmelerin “anlamsız” olacağı görüşü ABD’li yetkililer arasında güç kazandı. 

Özellikle Lavrov’un, eylül ayında New York’taki kısa görüşmede “Ukrayna’nın Nazi’lerin kontrolünde olduğu” yönündeki iddiaları yinelemesi, Washington yönetiminde sabırların tükenmesine yol açtı. 

Bir ABD’li yetkili, “Lavrov artık ABD ile diyalogdan sıkılmış gibi görünüyor. Putin ne isterse istesin” ifadelerini kullandı. Ancak aynı kaynak, Trump’ın “ilerleme sağlanabileceğine inanırsa yeniden görüşmeye açık olduğunu” da ekledi. 

Trump, 16 Ekim’deki Putin görüşmesini “çok verimli” olarak nitelese de, Rus liderin doğu Ukrayna’daki Kupyansk ve Oskil Nehri çevresindeki “zaferlerinden” övgüyle söz etmesi Washington’da hoşnutsuzluk yarattı. 

Ertesi gün Trump’ın, Beyaz Saray’daki gergin bir toplantıda Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski’ye Rusya’ya taviz vermesi yönünde baskı yaptığı, hatta “haritaları etrafa fırlatarak Ukrayna’dan bıktığını” söylediği iddia edildi. 

Rus güçlerinin son haftalarda Kupyansk yönünde ilerlediği, Zelenski’nin ise kentin “zor durumda olduğunu” kabul ettiği ancak Ukrayna ordusunun “daha fazla kontrol sağladığını” belirttiği bildirildi. 

Rusya’nın Oskil Nehri’nin batı yakasında elde ettiği mevziler, Donbas bölgesine yönelik yeni saldırılar için stratejik bir sıçrama noktası oluşturuyor. 

Putin, hem ağustostaki Alaska zirvesinde hem de son telefon görüşmesinde bu toprakların verilmesini “barış görüşmelerinin ön koşulu” olarak sunmuştu. Ancak Zelenski, bu talebi “kesinlikle kabul edilemez” olarak nitelendirdi. 

Uzmanlar, Budapeşte zirvesinin iptalinin hem Washington’un sabrının tükendiğini hem de Trump yönetiminin Moskova’ya yönelik stratejisini yeniden gözden geçirmeye başladığını gösterdiği görüşünde. 

Her iki taraf da resmi açıklama yapmazken, diplomasi çevreleri bu gelişmenin Ukrayna’daki savaşın geleceğini doğrudan etkileyeceğini belirtiyor.