Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) açıkladığı Gelir Dağılımı İstatistikleri 2025 sonuçları, ülkede gelir eşitsizliğinin yüksek seyrini sürdürdüğünü ortaya koydu. Gelir ve Yaşam Koşulları Araştırması kapsamında yayımlanan veriler, 2024 takvim yılı gelirlerini esas aldı.

EN ZENGİN İLE EN YOKSUL ARASINDAKİ FARK SÜRÜYOR

Araştırmaya göre, en yüksek gelire sahip yüzde 20’lik kesim toplam gelirin yüzde 48,0’ini aldı. Bu oran bir önceki yıla kıyasla 0,1 puan gerilerken, en düşük gelir grubundaki yüzde 20’nin payı yüzde 6,4’e yükseldi. Gelirler, hanehalkı büyüklüğü ve yapısı dikkate alınarak eşdeğer hanehalkı kullanılabilir fert gelirine dönüştürüldü.

Gelir dağılımındaki eşitsizliği gösteren Gini katsayısı, 2025 yılı için 0,410 olarak hesaplandı. Bu değer, bir önceki yıla göre 0,003 puanlık düşüşe işaret etti. Sosyal transferler hariç tutulduğunda Gini katsayısı 0,473, emekli ve dul-yetim aylıkları dışlandığında ise 0,420 oldu. Brüt gelir üzerinden yapılan hesaplamada Gini katsayısı 0,422 olarak belirlendi.

En yüksek gelir grubunun en düşük gelir grubuna oranını gösteren P80/P20 oranı 7,5, en zengin yüzde 10’un gelirinin en yoksul yüzde 10’a oranını ifade eden P90/P10 oranı ise 12,9 olarak hesaplandı.

HANE HALKI GELİRLERİNDE YÜKSEK ARTIŞ

Türkiye genelinde yıllık ortalama hanehalkı kullanılabilir geliri, önceki yıla göre yüzde 76,7 artarak 662 bin 414 TL’ye yükseldi. Yıllık ortalama eşdeğer hanehalkı kullanılabilir fert geliri ise 332 bin 882 TL oldu.

Hanehalkı türlerine göre en yüksek yıllık ortalama eşdeğer fert geliri 418 bin 025 TL ile tek kişilik hanelerde görülürken, en düşük gelir 264 bin 413 TL ile en az bir çekirdek aile ve diğer kişilerden oluşan hanelerde kaydedildi. Toplam gelir içinde en büyük pay yüzde 49,7 ile maaş ve ücret gelirlerine ait oldu. Müteşebbis gelirlerinin payı yüzde 18,3, sosyal transferlerin payı ise yüzde 18,2 olarak hesaplandı. Sosyal transferlerin büyük bölümünü emekli ile dul-yetim aylıkları oluşturdu.

EĞİTİM VE SEKTÖRLER ARASINDA GELİR UÇURUMU

Eğitim düzeyine göre yıllık ortalama esas iş geliri, yükseköğretim mezunlarında 566 bin 839 TL, lise mezunlarında 376 bin 932 TL, lise altı eğitimlilerde 290 bin 323 TL oldu. Bir okul bitirmeyenlerde ise bu tutar 183 bin 900 TL olarak hesaplandı.

Sektörel dağılımda en yüksek gelir hizmet sektöründe, en düşük gelir ise tarım sektöründe görüldü. Yıllık gelir artışının en yüksek olduğu sektör yüzde 79 ile inşaat oldu.

Bölgesel verilere göre en yüksek yıllık ortalama eşdeğer fert geliri Ankara bölgesinde hesaplanırken, en düşük gelir Van, Muş, Bitlis ve Hakkari illerini kapsayan bölgede kaydedildi. Gelir eşitsizliğinin en yüksek olduğu bölge TR71, en düşük olduğu bölgeler ise TRB1 ve TR42 oldu.

Panel verilere göre, 2024’te işsiz olanların yüzde 38,7’si 2025’te çalışmaya başladı. Bir önceki yıl çalışanların yüzde 90,3’ü işini sürdürürken, işgücüne dahil olmayanların yüzde 10,1’i işgücüne katıldı.