Türkiye’nin dijital egemenliği açısından büyük önem taşıyan internet değişim noktalarının (İDN) kurulumu için yeni dönemde somut adımlar atılacak. Cumhurbaşkanlığı 2026 Yılı Yıllık Programı’na göre, Türkiye’nin verisinin ülke içinde kalmasını sağlamak amacıyla İDN’lerin kurulmasına ilişkin usul ve esaslar gelecek yıl netleştirilecek ve bu noktaların faaliyete geçmesi sağlanacak. 

Söz konusu programda, bilgi ve iletişim teknolojilerinin etkin ve yaygın kullanımının artırılmasıyla ekonomide verimlilik ve rekabet gücünün yükseltilmesi, ayrıca orta vadede teknolojide dışa bağımlılığın azaltılması hedefleniyor. 

Bu kapsamda, kamu ve özel sektör tarafından işletilen elektronik haberleşme altyapılarının rekabetçi, sürdürülebilir ve güvenli hale getirilmesi planlanıyor. Yüksek hızlı, kaliteli ve uygun maliyetli erişim imkanı sunan sabit ve mobil genişbant altyapılarının yaygınlaştırılması da öncelikler arasında yer alıyor. 

2026 yılında 5G teknolojisinin kullanıma sunulması hedeflenirken, Ulusal Genişbant Stratejisi ve Eylem Planı da tamamlanarak yürürlüğe konulacak. 

İnternet trafiğini birbirine bağlayan ve veri akışını optimize eden fiziksel altyapılar olan İDN’ler, Türkiye’nin veri güvenliği açısından stratejik önem taşıyor. Gelecek yıl ulusal ve uluslararası düzeydeki İDN uygulamaları incelenecek, Türkiye’nin internet trafiği, güvenlik ve altyapı ihtiyaçlarına ilişkin detaylı bir analiz yapılacak. Bu analizler doğrultusunda mevzuat çalışmaları tamamlanarak, İDN’lerin kurulumu için gerekli adımlar atılacak. 

Cumhurbaşkanlığı Programı’nda ulusal siber güvenliğin sağlanması da temel hedeflerden biri olarak yer alıyor. 2026 yılı boyunca stratejik, düzenleyici ve teknolojik çalışmaların yanı sıra kurumsal kapasitenin güçlendirilmesine yönelik adımlar atılacak. 

Avrupa Birliği’nin Şebeke ve Bilgi Güvenliği Direktifi (NIS2) ve Siber Dayanıklılık Yasası (CRA) gibi uluslararası düzenlemeler dikkate alınarak, Türkiye’de siber güvenlik alanında uyumlu mevzuat hazırlanacak. Ulusal siber güvenliği artırmaya yönelik yeni düzenlemeler devreye alınacak ve ihtiyaç duyulan ikincil düzenlemeler tamamlanacak. 

Ayrıca, Türkiye’de siber güvenlik bilincinin artırılması, nitelikli insan kaynağının yetiştirilmesi ve bu alanda kariyer fırsatlarının güçlendirilmesi hedefleniyor. Siber güvenlik uzmanlarına yönelik mesleki roller ve nitelikler tanımlanacak, yetkin işgücünü korumak için yeni iş modelleri geliştirilecek. 

Program çerçevesinde, ulusal ölçekte bir veri yönetişim çerçevesi oluşturularak gerekli teknik, kurumsal ve yasal altyapı geliştirilecek. Bu doğrultuda “Ulusal Veri Stratejisi ve Eylem Planı” hazırlanarak uygulamaya alınacak. 

Dijital ortamdaki verinin daha yüksek katma değer oluşturacak şekilde kullanılmasına yönelik projeler desteklenecek. Ayrıca, açık kaynak kodlu yazılım ekosistemi geliştirilecek; bu kapsamda açık kaynak teknolojilerinin tanıtımı yapılacak, eğitim kaynakları sunulacak ve vatandaşların hem kullanıcı hem de geliştirici olarak sürece daha etkin katılımı sağlanacak. 

Bu çalışmalarla Türkiye, dijital dönüşümünü hızlandırmayı, verisinin güvenliğini artırmayı ve küresel teknoloji ekosisteminde daha güçlü bir konum elde etmeyi amaçlıyor. 

İnternet Değişim Noktaları (İDN), farklı internet servis sağlayıcıları (ISS) ve ağların birbirleriyle doğrudan veri alışverişi yapmasını sağlayan fiziksel altyapılardır. Bu noktalar, internet trafiğinin yurt dışına çıkmadan ülke içinde yönlendirilmesine imkân tanır. Böylece veri akışı hızlanır, gecikme süreleri azalır ve internet maliyetleri düşer. Aynı zamanda, ulusal veri trafiğinin ülke sınırları içinde kalması sayesinde veri güvenliği ve siber egemenlik güçlenir. İDN’ler, dijital altyapının verimliliğini artırarak hem kamu hem özel sektör için daha güvenli ve ekonomik bir internet ortamı oluşturur.