Türkiye’nin dış ticaret açığı 3 ayın zirvesinde

Türkiye’nin dış ticaret açığı Eylül 2025’te yüzde 33,8 artarak 6,9 milyar dolara ulaştı. İhracat artış hızını ithalat karşısında koruyamadı.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) ile Ticaret Bakanlığı, 2025 yılı Eylül ayına ilişkin dış ticaret istatistiklerini yayımladı. Resmi verilere göre, eylülde ihracat yüzde 2,8, ithalat ise yüzde 8,7 oranında artış kaydetti. Böylece dış ticaret açığı, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 33,8 artışla 6,9 milyar dolar seviyesine yükselerek son üç ayın en yüksek düzeyine çıktı.  Geçtiğimiz ay dış ticaret açığı 46 ayın en düşük seviyesine gerilemişti. Ancak Eylül verileri, ithalatın ihracata göre daha hızlı artmasıyla birlikte açığın yeniden yükseliş eğilimine girdiğini gösterdi.  EYLÜL AYI İHRACAT VE İTHALAT RAKAMLARI  Genel ticaret sistemi bazında 2025 yılı Eylül ayında ihracat, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 2,8 artışla 22 milyar 576 milyon dolar, ithalat ise yüzde 8,7 artışla 29 milyar 479 milyon dolar olarak gerçekleşti.  Yılın ilk dokuz ayında (Ocak–Eylül) ihracat yüzde 4,1 artışla 200 milyar 578 milyon dolar, ithalat ise yüzde 5,9 artışla 267 milyar 637 milyon dolar seviyesine ulaştı.  ENERJİ VE ALTIN HARİÇ DIŞ TİCARET  Enerji ürünleri ve parasal olmayan altın hariç tutulduğunda, Eylül 2025’te ihracat yüzde 2,1 artarak 21 milyar 227 milyon dolar, ithalat ise yüzde 5,8 artışla 22 milyar 438 milyon dolar oldu.  Bu kapsamda enerji ve altın hariç dış ticaret açığı 1 milyar 211 milyon dolar, dış ticaret hacmi ise 43 milyar 665 milyon dolar olarak kaydedildi. Aynı dönemde ihracatın ithalatı karşılama oranı yüzde 94,6 seviyesinde gerçekleşti.  DIŞ TİCARET AÇIĞI YÜKSELİŞ EĞİLİMİNDE  Eylül ayında dış ticaret açığı, 2024’ün aynı ayına göre yüzde 33,8 artışla 5 milyar 161 milyon dolardan 6 milyar 903 milyon dolara yükseldi. İhracatın ithalatı karşılama oranı ise %81,0’dan %76,6’ya geriledi.  Yılın ilk dokuz ayında dış ticaret açığı %11,8 artışla 59 milyar 974 milyon dolardan 67 milyar 60 milyon dolara çıktı. Ocak–Eylül döneminde ihracatın ithalatı karşılama oranı %74,9 olarak gerçekleşti.  İMALAT SANAYİ İHRACATTA BELİRLEYİCİ OLDU  Ekonomik faaliyetlere göre incelendiğinde, imalat sanayi Eylül ayında ihracatın %94,5’ini oluşturdu. Tarım, ormancılık ve balıkçılık sektörlerinin payı %3, madencilik ve taş ocakçılığı sektörünün payı ise %1,8 olarak kaydedildi.  Ocak–Eylül döneminde de imalat sanayinin ihracattaki payı %94,5 düzeyinde sabit kaldı.  İTHALATTA ARA MALLARININ AĞIRLIĞI SÜRÜYOR  Geniş ekonomik gruplar sınıflamasına göre, 2025 yılı Eylül ayında ithalatın %69,1’i ara mallarından, %14,9’u sermaye mallarından, %15,5’i tüketim mallarından oluştu.  Yılın ilk dokuz ayında da ara mallarının ithalattaki payı %69,0 seviyesinde gerçekleşti. Bu durum, Türkiye’nin üretim yapısında ithal girdilerin ağırlığının devam ettiğini gösteriyor.  TÜRKİYE’NİN TİCARET ORTAKLARINDA ZİRVE: ALMANYA VE ÇİN  Eylül ayında ihracatta ilk sırayı Almanya aldı. Almanya’ya yapılan ihracat 1 milyar 904 milyon dolar olarak gerçekleşti. Bu ülkeyi Birleşik Krallık (1,39 milyar dolar), ABD (1,35 milyar dolar), Irak (1,1 milyar dolar) ve İtalya (1,1 milyar dolar) izledi.  İlk beş ülkeye yapılan ihracat, toplam ihracatın %30,3’ünü oluşturdu.  İthalatta ise Çin ilk sırada yer aldı. Eylül ayında Çin’den yapılan ithalat 4 milyar 264 milyon dolar olurken, sırasıyla Rusya Federasyonu (3,25 milyar dolar), Almanya (2,36 milyar dolar), Birleşik Arap Emirlikleri (1,49 milyar dolar) ve ABD (1,47 milyar dolar) takip etti.  İlk beş ülkenin ithalattaki payı %43,5 olarak belirlendi.  Ocak–Eylül döneminde de Çin, 36,8 milyar dolarlık ithalat ile Türkiye’nin en büyük tedarikçisi olmaya devam etti.  YÜKSEK TEKNOLOJİ ÜRÜNLERİNİN PAYI GERİLEDİ  Eylülde en fazla ithalat Çin’den yapılırken, yüksek teknoloji ürünlerinin toplam ihracattaki payı ise geçen yıla göre geriledi. Bu durum, Türkiye’nin ihracat kompozisyonunda teknoloji yoğun ürünlerin ağırlığının azaldığını ortaya koyuyor.