Yeni Papa'nın Belli Olması İçin Geri Sayım Başladı!

21 Nisan'da hayatını kaybeden Papa Francis'in yerine geçecek kişi için seçim süreci, 7 Mayıs'ta başlayacak. Yüzyıllardır devam eden geleneklerle dolu bu sürecin sonunda, oyların üçte ikisini alan kişi papa olmaya hak kazanacak. İşte sürece dair tüm detaylar...

Katolik Hristiyanların ruhani lideri Papa Francis'in 21 Nisan'da ölmesinin ardından, yüzyıllardır devam eden geleneklere dayanan uzun bir süreç başladı. Bu sürecin en önemli ayağını 'konklav' yani papa seçimi oluşturuyor. Vatikan'dan yapılan açıklamada konklavın 7 Mayıs'ta başlayacağı aktarıldı. Seçimler Vatikan'da bulunan Sistine Şapeli'nde günde dört oylama usulüyle yapılacak. Seçim sürecinde kardinaller Vatikan'da kalacak ve dış dünyayla herhangi bir temas kuramayacak. İçeriye hiçbir iletişim aracınında sokulmasına izin verilmeyecek. YAŞI 80'İN ALTINDA OLAN 136 KARDİNAL BULUNUYOR Vatikan'ın verilerine göre, papalık seçimine girebilecek şu anda yaşı 80'in altında 136 kardinal bulunuyor. Papalık için öne çıkan adaylar arasında İtalyan Kardinal Pietro Parolin, Macar Kardinal Peter Erdo, ABD'li Kardinal Raymond Leo Burke, İtalyan Kardinal Matteo Maria Zuppi, Filipinli Kardinal Luis Antonio Gokim Tagle, İtalyan Kardinal Pierbattista Pizzaballa, Ganalı Kardinal Peter Turkson ve Maltalı Kardinal Mario Grech gibi isimler yer alıyor. PAPA İSMİNİ KENDİ SEÇECEK Adaylardan birinin papa seçilebilmesi için oyların üçte ikisini alması gerekiyor. Bu sonuca ulaşıldığı, Sistine Şapeli'nin bacasından çıkan beyaz dumanla tüm dünyaya duyuruluyor. Yeni ismini belirledikten sonra hep bu şekilde anılacak olan papanın kendisi için belirleyeceği isim, sembolik açıdan çok önemli. Çünkü bu isim o papanın 1,4 milyar mensubu olan Katolik Kilisesi'nin başında geçirdiği süre boyunca sergileyeceği tavrın ve uygulayacağı politikaların habercisi kabul ediliyor. PAPALAR NEDEN YENİ İSİMLER SEÇİYOR? Hristiyanlık inancına göre, 12 Havari'den biri olan ilk papa Aziz Petrus'un doğumdaki adı Simon'du. Ancak Hz. İsa, Simon'a Petrus adını uygun görmüştü. Bu isim değişikliği Petrus Katolik Kilisesi'nin başına geçmeden önce yaşanmıştı. Sonraki 5 asırda papalar göreve geldikten sonra da kendi isimlerini kullandılar. İsim değiştirme geleneğini başlatan kişi ise 533-535 yılları arasında papalık yapan 2'nci Jean oldu. Asıl adı Mercurius olan 2'nci Jean, bu ismi pagan tanrısı Merkür'e benzerliği nedeniyle kullanmak istememişti. 10'uncu yüzyıldan itibaren, papa seçilen kişinin ismini değiştirmesi yaygın bir uygulama haline geldi. Özellikle Fransa ve Almanya gibi ülkelerden gelen papalar, isimlerini değiştirip İtalyan seleflerine benzetmeye çalışıyordu. Zaman içinde bu durum gelenekselleşti. 16'ncı yüzyılda papalık yapan 2'nci Marselus ve 6'ncı Adrian gibi birkaç kişi dışında, vaftiz adını kullanan papa kalmadı. PAPALAR İSİMLERİNİ NEYE GÖRE SEÇİYOR? Papaların seçtikleri isimlerin her biri asırlardır süregelen bir tarihi simgeliyor. Bazı isimler geçmişte o adı taşıyanların başarılarını ya da başarısızlıklarını hatırlattığından fazlasıyla önemseniyor. Temple, "Geçmişte krizlerden sağ salim çıkmış, kilise reformlarına ilham olmuş veya çok sevilmiş papaları isimleriyle ilişkilendirmek, her zaman olmasa da ismin seçiminde rol oynayabiliyor" dedi. Örneğin Papa Francis, barış ve doğa sevgisiyle, yoksullara yaklaşımıyla ve kilisenin farklı mezhepleri arasındaki iş birliğine odaklanmasıyla tanınan Assisili Aziz Fransiskus'u onurlandırmak için bu ismi seçmişti. Söz konusu çağrışımlar Papa Francis'in görev süresindeki önceliklerini de belirledi. Temple, "Selefi Papa 16'ncı Benedict ise Aziz Benediktus'u ve Birinci Dünya Savaşı sırasında papa olan 15'nci Benedict'i onurlandırarak barışa ve uzlaşıya bağlılığını göstermek amacıyla bu ismi seçmişti" ifadelerini kullandı. "Urbanus", Galileo'yu yargılayan 8'inci Urbanus'u hatırlattığı için günümüzde pek sıcak bakılmayan bir papa ismi. ALINMASI UYGUN OLMAYAN İSİMLER VAR MI? Yeni papanın kendisi için almayacağı bir isim varsa o da Petrus. Bunun iki sebebi var: Birincisi ilk papa olan Aziz Petrus'a duyulan saygı, ikincisi de 2'nci Petrus'un son papa olacağına dair asırlık kehanet. İlk olarak 1959'da Benediktin keşişi Arnold Wion tarafından yayımlanan ve 12'nci yüzyılda Armagh Arşidükü olan Aziz Malachy'e atfedilen Papalar Kehaneti isimli eserdeki 112 kehanetten birinde Kutsal Roma Kilisesi'nin son papasının "Romalı Petrus" olacağı belirtiliyor. Buna göre, Petrus, takipçilerini birçok büyük musibetten kurtaracak. Bu musibetler sona erdiğinde "yedi tepeli şehir" (Roma'yı kastettiği düşünülüyor) yok olacak ve heybetli yargıç insanları yargılayacak. Bu kehanet "Son" anlamına gelen "Finis" kelimesiyle bitiyor. Petrus'un yanı sır bazı isimlerin de tercih edilmesinin olası olmadığını vurgulayan Temple, "Bunlar için uygun değiller denemez. Ama bu ismi taşıyan son papanın yarattığı çağrışımlar nedeniyle tercih edilmeyeceklerdir" diye konuştu. İhtimal vermediği isimlerden birinin Urbanus olduğunu belirten Temple, "Zira 8'inci Urbanus, Galileo Galilei'nin yargılanma sürecini başlatan papaydı ve bu isim bilim, inanç ve din arasındaki ilişkiye dair güncel tartışmalar bağlamında sıcak karşılanmayacaktır" dedi. Temple, aynı şekilde İkinci Dünya Savaşı'ndaki rolü son dönemde tartışmaya açılan 12'nci Pius'u hatırlattığı için Pius isminin de kullanılmayacağını öne sürdü. YENİ PAPANIN ADI NE OLABİLİR? Temple, yeni papanın Francis'in başlattığı reform girişimlerini sürdürecek olması halinde 13'üncü Leo'ya atıfla Leo ismini alabileceğini belirtti. 13'üncü Leo, sosyal adalete, gelir adaletine ve iş güvenliğine bağlılığıyla bilinen bir papaydı. Temple'ın ihtimal verdiği bir diğer isim de İnnosentius. Temple, bu ismin yolsuzluğu bitirmek için çalışan 13'üncü İnnosentius'a bir referans olabileceğini belirtti. Papa Francis Arjantinliydi. Yeni papanın da Afrika, Latin Amerika ile Karayipler, İsrail, Japonya ile Güney Kore hariç Asya ve Avustralya ile Yeni Zelanda hariç Okyanusya'yı kapsayan Küresel Güney ülkelerinden olabileceği düşünülüyor. Temple, bu ihtimalin gerçek olması halinde Afrika kökenli ilk papalardan Gelasius, Miltiades ya da Victor'un isimlerinin de seçilebileceğini belirtti. Asırlar boyunca kullanılan papa isimlerinden bazıları defalarca tekrarlanırken 44 tanesi sadece bir kişi tarafından benimsendi. Bunun son örneği Papa Francis'ti. Temple, yeni papanın benzersiz bir isim seçmeyi tercih etmesinin, "çok büyük tarihsel sonuçlar" doğuracağını belirterek, "Yaklaşık 1100 yıl önce, 10'uncu asırda bir yıldan az süre papalık yapan Landus'tan beri böyle bir şey yaşanmıyor" dedi. (Ansiklopedik kaynaklar, Landus'un Eylül 913'ten Mart 914'te ölene kadar papalık yaptığını aktarıyor.) Papalık tarihinin en popüler ismi 21 papanın tercihiyle John/Jean oldu. Tarihçilerin 14'üncü Jean'dan sonraki Jean'ları yanlış numaralandırması nedeniyle bu ismi alan son papa 23'nci Jean oldu. Gregorius 16, Benediktus 15, Clemens 14, İnnosensius ve Leo 13, Pius ise 12 kez kullanıldı. Ancak 10'uncu Benediktus'un antipapa (Papa'nın papalığını kabul etmeyerek kendisini papa ilan eden kişi) ilan edilmesi ve papalık tahtından indirilmesiyle Benediktus isimli papaların numaralandırılmasında da karışıklıklar yaşandı. YENİ PAPANIN İSMİ NASIL DUYURULACAK? Sistine Şapeli'nin bacasından beyaz duman çıktıktan ve Aziz Petrus Bazilikası'nın çanları çalındıktan sonra, yeni seçilen papanın ismi Latince telaffuzuyla dünyaya duyurulacak. Kıdemli kardinal diyakoz, yanında iki papazla birlikte Aziz Petrus Bazilikası'nın balkonuna çıkacak ve artık ikonikleşmiş o cümleyi söyleyecek: "Habemus Papam" yani "Bir papamız var". Yeni papanın seçtiği isim ve vaftiz isimleri, duyuruda Latinceye tercüme ediliyor ancak eski soyadı anadilinde olduğu şeklinde kalıyor. Örneğin Francis 2013'te papa seçildiğinde vaftiz isimleri olan "Jorge Mario", "Giorgio Marium"a çevrilmiş ancak soyadı "Bergoglio" olduğu gibi kalmıştı. Duyurunun son kelimesi ise geleneksel olduğu üzere "Franciscum" şeklinde telaffuz edilmişti.