Tirzepatid Gerçekten Devrim mi, Sadece Pahalı Bir Umut mu?

FDA onaylı tirzepatid kullanıcıların deyimiyle süper iğne, haftada bir kez karına uygulanıyor. Açlığı değil, yeme arzusunu bastırıyor. Peki nedir bu altın iğne?

MOUNJARO NEDİR? NASIL ÇALIŞIR?  Etken madde: Tirzepatid Firma: Eli Lilly Onaylı kullanım: Tip 2 diyabet (Mounjaro) ve obezite (Zepbound) Mounjaro, vücutta iki doğal hormonun etkisini taklit eder: 1. GLP-1 (Glukagon Benzeri Peptid-1):  Beyindeki tokluk merkezini uyarır, mide boşalmasını yavaşlatır. 2. GIP (Glikoz Bağımlı İnsülinotropik Polipeptid): Pankreası insülin salgılamaya teşvik eder, yağ dokusunun insülin direncini kırar. Bu çift reseptör kombinasyonu sayesinde vücut sadece yemek yemez, yemek istememeye başlar. Sonuç: daha hızlı, daha kalıcı, daha derin kilo kaybı. KLİNİK SONUÇLARI - Ortalama kilo kaybı: % 20–22.5 - Etki süresi: 72 hafta (16 ay) - 100 kg’lık bireyde: 20 25 kg azalma - Bel çevresinde 14 18 cm incelme - İnsülin ihtiyacında % 30’a varan azalma - HbA1c düşüşü: % 1.5-% 2.1 (Glikozile hemoglobin, kandaki şeker seviyesini son 2-3 ay boyunca ölçen bir laboratuvar testidir) - Katılımcıların % 85’i en az % 15 kilo verdi (Kaynak: SURMOUNT-1 ve SURPASS çalışmaları – JAMA, NEJM, 2023) AVANTAJLAR - En yüksek kilo kaybı oranına sahip iğne - Yan etkileri Ozempic’e göre daha düşük - Açlığı değil, yeme isteğini bastırıyor - Kan şekerini ve yağ oranlarını ciddi şekilde düşürüyor - PCOS ve yağlı karaciğer gibi durumlarda olumlu etki DEZAVANTAJLAR - Mide bulantısı, ishal ve baş dönmesi % 30’un üzerinde - Tat alma bozukluğu ve yemek isteksizliği psikolojik rahatsızlığa yol açabiliyor - Kas erimesi riski var: spor ve protein takviyesi şart - İlaç bırakıldığında hızlı kilo geri dönüşü sık - Vücut yeni kiloyu “kabul etmiyor” eski ayarlara dönmeye çalışıyor ABD’DE AYLIK 1300-1400 DOLAR - Mounjaro (tirzepatid) ABD’de aylık 1.300-1.400 dolar - Zepbound (obezite versiyonu) 1.400 1.800 dolar arasında - Doz arttıkça fiyat da katlanıyor: 2.5 mg’dan15 mg’a çıkıyor, doz arttıkça kullanım süresi ve kalem sayısı da artıyor. - Ortalama hasta maliyeti: 6 aylık kür için 120-150 bin TL - Türkiye’de SGK karşılamıyor, özel kliniklerde sınırlı bulunabiliyor - Aynı vücut için daha fazla etki, ama çok daha yüksek maliyet. - Özellikle 100 kg üzeri hastalarda tedavi süresi boyunca maliyet 2-3 katına çıkabiliyor. DOZ NASIL ARTIYOR? Mounjaro 2.5 mg ile başlanıyor. Her 4 haftada bir artıyor: - 2.5 mg, 5 mg - 5 mg, 7.5 mg - 7.5 mg, 10 mg - 10 mg, 12.5 mg - 12.5 mg, 15 mg Son dozda hedeflenen maksimum etki sağlanıyor. Ancak yüksek dozlar, maliyeti ve yan etkileri artırıyor. Kullanıcı deneyimleri: “ZAYIFLADIM AMA SOSYAL HAYATIM DA KÜÇÜLDÜ” Mounjaro kullanıcılarının en sık rapor ettiği deneyimlerden biri: “Yemek aklıma gelmiyor” oluyor. Bazıları açlık hissini tamamen kaybettiklerini söylüyor. Bazılarında ise “yemekten tiksinme” gelişiyor. Uzmanlar bunu nörolojik yeme davranışı kırılması olarak tanımlıyor. 38 yaşında kadın kullanıcı, İstanbul: “İlk hafta baş ağrısı ve mide bulantısı yaşadım. İkinci haftadan sonra hiç yemek düşünmedim. Beynim unutuyor yemeyi.” 51 yaşında erkek kullanıcı, Ankara: “En zor kısmı, normalde keyifle yediğim şeylere karşı ilgimi kaybetmekti. Bu garip bir özgürlük gibi.” 43 yaşında kadın kullanıcı, İzmir: “Restoranda menüye baktım ve hiçbir şey istemedim. Daha önce hiç böyle hissetmemiştim. Bu özgürlük mü, yokluk mu bilemedim.” Emily T. (36) Boston, ABD: (Kaynak: The Atlantic, Kasım 2024) “Yemek karın doyurmak için yapılacak bir işe dönüştü. Sosyal yemeklerin anlamı kalmadı.” Dr. Andrew W. (45) Londra, İngiltere: (Kaynak: Guardian Health, 2024) “Zayıfladım ama sosyal hayatım da küçüldü. Kimseyle yemek planı yapmıyorum artık.” PAZAR SAVAŞI SERTLEŞTİ - Eli Lilly ve Novo Nordisk arasındaki pazar savaşı sertleşiyor. - Her iki firma da FDA’dan Alzheimer, kalp hastalıkları gibi alanlarda yeni onaylar almak için yarışta. - Pazar büyüklüğü: 2025’te 80 milyar dolar. - Zayıflayan bedenlerin arkasında endokrinoloji değil, aslında ekonomi büyüyen endüstri.  YARIN: - Kusma, halsizlik, kas kaybı: Yan etkiler neden konuşulmuyor? - Sosyal medyada zayıflayanlar ne yaşıyor? - Saç dökülmesi, tat kaybı, depresyon riski - İlacı bırakınca kilo geri mi geliyor? - Diğer iğneler