12 Askerin Şehit Olduğu Gaz Faciasına Uzman İncelemesi

Türkiye Kömür İşletmeleri’nden bir maden mühendisi, 12 askerin şehit olduğu mağaradaki zehirlenmenin sadece “metan gazı” ile açıklanamayacağını belirtti.

Irak’ın Pençe-Kilit bölgesinde, şehit Nuri Melih Bozkurt’un naaşını bulmak için bir mağarada yapılan operasyonda 19 asker gazdan etkilendi, 12’si şehit oldu. MSB metan gazına dikkat çekerken, uzmanlar karbonmonoksit, hidrojen sülfür ve havalandırma eksikliğinin de incelenmesi gerektiğini belirtiyor. Türkiye Kömür İşletmeleri’nde görevli bir maden mühendisi ise Sözcü’den Saygı Öztürk’e konuştu: "12 askerimizin şehadetine neden olan büyük ihtimalle diğer zehirli gaz kaynaklarının varlığıdır. Bu gazlar, Kuzey Irak'ta ve ülkemizin Şırnak ve Silopi asfaltit (petrol türevi kömür gibi ısınma amaçlı kullanılan yüksek kalorili bir maden) üretim alanlarında ve bu sahalarla kontağı olan kapalı alanlarda, mağaralarda petrol türevi zehirli etilen ve sülfürlü gazlar ortaya çıkabilir. Bu konuda çalışmalarına benim de katıldığım Ortadoğu Teknik Üniversitesi'nin (ODTÜ) yaptığı gaz tespiti çalışmaları var. Söz konusu mağaralarda bu gazlar birikebilir. Havalandırma engellendiğinde ya da yetersiz havalandırma olmama ihtimaliyle gaz dedektörleri veya ferdi oksijen maskeleri kullanılmazsa zehirlenme olur. Ayrıca bir yanıcı ortam tuzağı ile karbonmonoksite maruz bırakılabilirler. Ferdi oksijen maskesi ve gaz dedektörü yoksa büyük eksikliktir." Uzman isim, "yanıcı ortam tuzağı"nın ne olduğunu ise şöyle açıkladı: "Teröristler ayrılırken mağaralardaki eşyalarını ve bazı stoklarını yakabilirler veya çürümeye terk edebilirler. Bu yanma karbonmonoksit üretir veya hidrojensülfür ortaya çıkarabilir. Hava akımı az olduğunda, tam yanma olmadığından karbonmonoksit bir süre kalır ve zehirleyicidir. Ama bir süre sonra bu karbondioksite dönüşür ve bu kez oksijen azaldığından uzun süre kalındığında boğucu olur. Bu mağaralarda terk edilen, stokların olduğu malzeme, stokların sebep olduğu karbonmonoksit ve hidrojensülfür, sülfür türevi gazları 'yanıcı ortam tuzağı' olarak niteleyebiliriz. Mağaranın bulunduğu formasyon ortamından sızıp biriken gazlar veya petrol türevi madenlerden çıkan gazlar zehirlenmeye sebep olabilir." 'NASIL OLUR DA BU KADAR RİSK ORTAMINDA EN BASİT ÖNLEM ALINMAZ' "Mağarada toz atsanız, kağıt tutsanız bile hava akımı belli olur. Hava akımı yoksa ya maske, ya detektör şarttır. Nasıl olur da bu kadar risk ortamında en basit önlem alınmaz ya da verilmediyse nasıl olur da bu eğitim verilmemiş olur. Verilmişse bu hatanın yapılmaması gerekir. Bakanlığın 'Metan gazına maruz kalma açıklaması' yanlıştır. Metan fazlalığı oksijen azlığından boğucu ortam oluşturur. Ancak metan havadan hafiftir ve mağaranın üst kesiminde birikir ve en küçük akımda ortamı terk eder. O bölgeyi bilen bir madenci olarak net ifade edebilirim, o bölgede metan gazı olan maden ve mağara ortamı yoktur. Bu vaka 'metan maruz'u ile açıklanamaz. Soru işareti kalmaması için konu ayrıntılı olarak araştırılmalı ve kamuoyu bilgilendirilmeli."