Türk bilim insanlarından çığır açan çalışma!

Boğaziçi Üniversitesi ve SynBioLab’ta görevli bilim insanları, vücut içinde belirli molekülleri gerçek zamanlı algılayabilen ve bu bilgiyi kablosuz olarak dışarı iletebilen ilk ‘canlı hücre tabanlı bir implant’ geliştirdi.

Türk bilim insanları sağlık teknolojilerinde çağ atlatacak bir çalışmaya imza attı. Öte yandan bu ses getiren çalışmayı dünyanın en saygın bilimsel dergilerinden biri olan Nature Communications sayfalarına taşıdı. TIP DÜNYASINDA BÜYÜK İLGİ UYANDIRACAK Araştırmacılar, genetiği değiştirilmiş bakteriler ile elektronik bir anteni birleştirerek, pil gerektirmeyen bir biyosensör oluşturdu. İnsan vücudunda zamanla emilerek yok olabilecek implant, vücuttaki belirli moleküllerin varlığını tespit ederek hastalıkların erken teşhisine imkan sunabilir. Ayrıca hastalık biyobelirteçlerinin yerinde ve anlık takibini mümkün kılması nedeniyle tıp dünyasında büyük ilgi uyandırması bekleniyor. VÜCUDUN SAĞLIK TAKİBİ YAPILACAK Kullanılan mevcut implant sensörleri çoğunlukla glikoz, pH, basınç veya elektriksel aktivite gibi fiziksel parametreleri ölçüyor. Ancak hastalıkların erken teşhisinde en kritik bilgiler olan moleküllere özgü biyobelirteçler mevcut teknolojilerle gerçek zamanlı takip edilemiyor. Optik sistemler veya aptamer tabanlı sensörler bu sorunu çözmeye çalışsa da, çoğu fiber optik kablo gerektiriyor, batarya ve elektronik devre kullanıyor ya da kısa kullanım süresine sahip oluyor. Bu nedenle bilim insanları, çözümü canlı hücrelerde aradı. GENETİĞİ DEĞİŞTİRİLMİŞ BAKTERİ KOLONİLERİNDEN OLUŞUYOR Magnezyumdan üretilmiş bir halka anten ve üzerine yerleştirilen genetiği değiştirilmiş bakteri kolonilerinden oluşuyor. Bu anten zaman içinde kontrollü olarak parçalara ayrılacak şekilde tasarlandı. Bu ayrışma süreci antenin vücudumuzda olan biteni dışarıya aktarabilmesi için elzem. Zira dışarıdaki "okuyucular", bu ayrışma sürecini izleyerek belirli bir hastalığa işaret eden molekülün vücudumuzda var olup olmadığını anlayabilecek. KAMUOYUA BİLGİLER VERDİ Çalışmayla ilgili konuşan SynBioLab'in kurucusu Urartu Şeker, “Bununla ilgili pek çok çalışmamız var. Örneğin ağır metalleri algılayıp buna göre bir optik sinyal üreten bir bakteri çalışmamız var. Bir diğer çalışmamızda bakteri üre ve üre kalitesini tespit ediyor ki bu ikisi böbrek sağlığını takip etmek için kullanılır. Örneğin Ozempic gibi tedavilerin kullanıldığı alanlarda da bakteriler işlevli. Bizim bir diğer çalışmamızda glikozu algılayıp Ozempic'tekine benzer bir proteini kana veren bir probiyotik bakteri yer alıyor” dedi.